First Responder Guide မှုခင်းနှင့်ဆက်စပ်သည့် CCTV မှတ်တမ်များကို သိမ်းဆည်းခြင်း

DVR အမျိုးအစားများ
=====================

Stand-Alone Embedded Digital Video Recorder (DVR)
Network Video Recorder (NVR)
Hybrid Digital Recorder
PC Based DVR
Personal Computer (By using Video Recording Software)
Server Based (Eg- Network Attach Storage) (NAS)

ရုပ်ထွက်အကောင်းဆုံး Video ကိုရယူနိုင်မှသာ Forensics ပြုလုပ်ရာတွင် လွယ်ကူရှင်းလင်းပြတ်သားစွာ လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ကူးစရာမပါလို့ (Monitor ပေါ်က Video ကို ဖုန်းဖြင့်ရိုက်ယူခြင်း၊ ဓာတ်ပုံရိုက်ခြင်းများကို မပြုလုပ်ရပါ) (Resolution ကျဆင်စေပါသည်)
(မှုခင်းနှင့် အခြေအနေပေါ်မူတည် ပြီး DVR တစ်ခုလုံးရယူနိုင်ရင်တော့ အကောင်းဆုံဖြစ်ပါသည်)

Compression Methods
=====================

CCTV မှရရှိတဲ့ Video နဲ့ Audio Record တွေကို သိမ်းဆည်းတဲ့ File Formant ကတော့ သုံးထားတဲ့ DVR , NVR Type တွေအပေါ်မူတည်ပြီး type မျိုးစုံရှိပါတယ်။ ကွန်ပျူတာပေါ်မှာ တိုက်ရိုက် ဖွင့်လို့ရတဲ့ type တွေရှိသလို တိုက်ရိုက် ဖွင့်လို့မရတဲ့ type တွေလဲရှိပါတယ်။ CCTV Forensics လုပ်တဲ့နေရာမှာ compression Methods တွေသိထားရင် အထောက်အကူဖြစ်နိုင်ပါတယ်။CCTV ကနေကနဦးမှတ်တမ်းတင်လိုက်တဲ့ Video Raw Data က File Size ကြီးပါတယ် ဒါ့ကြောင့် Cable/Wireless ပေါ်မှာ ပို့လွှတ်ဖို့ရော , Data သိမ်းထားဖို့အတွက်ရော အခက်အခဲရှိပါတယ်။ ဒီလိုအခက်အခဲမဖြစ်အောင် compression Methods တွေကို အသုံးပြုပါတယ်။ ယနေ့လက်ရှိအသုံးအများဆုံ Compression Methods ကတော့ . H.264, H265, H265+, ဖြစ်ပါတယ်။,ယခင်ကအသုံးပြုနေတဲ့ MPEG-4 , MJPEG တွေထက် Video Compression ပိုင်းမှာ ပိုကောင်းပါတယ်။ Storage ပမာဏ အနည်းဆုံးနဲ့ Video Quality အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် Compression လုပ်ပေးပါတယ်။ Transmit ပိုင်းမှာလဲbandwidth (bit rate ) အနည်းဆုံးနဲ့ transmit လုပ်ပေးပါတယ်။

CCTV Record ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်သောပစ္စည်းများ
=====================

Record ယူမည့်နေရာ၏ CCTV System တပ်ဆင်ထားပုံ Hard ware အပေါ်မူတည်ပြီး Record ယူရာတွင် လိုအပ်မည့်ဆက်စပ်ပစ္စည်းများမှာ

Laptop

Record ယူမည့်နေရာ၏ CCTV System တပ်ဆင်ထားပုံ Hard ware အပေါ်မူတည်ပြီး လို/ မလို) Eg .. Lan ပေါ်မှကူးယူမည်ဆိုလျှင်လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ကွန်ပျူတာနှင့် ဆက်စပ်ပစ္စည်းများဖြင့်သည့် DVD
USB Or Wireless Mouse / Keyboard , Lan Cable , Power Extension / Marker Pan များလိုအပ်ပါသည်။

USB Extension

အချို့ DVR များတွင် Mouse (or) Wireless Mouse တပ်ဆင်ရန် USB Port တစ်ခုသာပါဝင်ပါသည်) DVR တွင် USB Port တစ်ခုသာပါရှိလျှင် Memory Stick ဖြင့်ကူးယူမည်ဆိုပါကUSB Extension လိုအပ်ပါသည်။

External Hard Disk (or) USB Stick (Minimun 16 GB ( ကူးယူမည့် အချိန်ပေါ်တွင်မူတည်ပါသည် (HD CCTV Record 1 နာရီစာသည် 1.5 GB မှ 2 GB ကြားတွင်ရှိပါသည်။)

လိုအပ်လျှင် DVR အမျိုးအစားကိုကြည်ပြီး Mobile Data ဖွင့်ပြီး
Google မှာ DVR Specification ကိုရှာပါ။

CCTV Record ရယူခြင်း
=====================

မှုခင်းဖြစ်ရပ်အားရှင်းလင်စွာမြင်နိုင်သည့် Camera Channel အားရွေးချယ်ခြင်း၊ ဆက်စပ်နိုင်သည့် မြင်ကွင်း Channel များအားရွေးချယ်ခြင်း
(Physical CCTV တပ်ဆင်ထားပုံအရ ကွဲပြားနိုင်ပါသည်) (တစ်နေရာတည်မှ မဟုတ်ပဲ အခြားနေရာများမှ CCTV Record များပါလိုအပ်နိုင်ပါသည်)

DVR System Information
(Eg. DVR တွင်တပ်ဆင်နိုင်သော Channel ။ လက်ရှိတပ်ဆင်ထားသောCamera အရည်အတွက်။ DVR ထဲတွင်လက်ရှိ သိမ်းဆည်းထားသော Channel အရည်အတွက်။System Login PassWord (admin/user)။

မိမိလိုအပ်သော Record သည် DVR Record ထဲတွက်ရှိမရှိ။ မှုခင်းပေါ်မူတည်ပြီး ရယူရမည့် Record နေ့ရက် အချိန်အတိုင်းအတာ (မှ- ထိ)

Record ရယူမည့် Video အား USB/External Hard Disk/DVD or Laptop အတွင်းသို့ ကူးယူမည့်နည့်လမ်း / File Type

- ကူးယူရာတွင် DVR Setting မှ Compression Methods အားမပြောင်းလဲဘဲ လက်ရှိCompression Methods ဖြင့်သာ ကူးယူရပါမည်။ Resolution ကောင်းစေရန်အတွက် Compression Methods မပြောင်းလဲရပါ။
(Save ထားသော Video ပေါ်တွင် သက်ရောက်မှုမရှိပါ Documented တွင်သာ မှတ်တမ်းထားရမည်ဖြစ်ပါသည်)

- USB Stick ဖြင့်ကူးယူမည်ဆိုပါက USB Stick အား Fomant ချပြီးမှ ကူယူရပါမည်။ USB Stick မကောင်းလျှင် အချိန်ကြာပါသည်။

Documented ပြုလုပ်ရမည့်အချက်များ
=====================
-DVR Location Address (ph No, Etc ... )
- DVR အမျိုးအစား
-DVR model, and serial number
-DVR password & username(s)
-ချိတ်ဆက်ထားသော Camera အရည်အတွက် ၊ တပ်ဆင်နိုင်သော Camera အရည်အတွက်
- DVR တွင်ပေါ်နေသာ အချိန်နှင့် လက်ရှိ အချိန် ကွားခြားခြင်း ရှိ။မရှိ
(ကွာခြားပါက DVR မှ အချိန်အား မပြောင်းလဲဘဲ လက်ရှိအချိန်နှင့်ကွာခြားမှုအား မှတ်သားပါ)
- DVR တွင် အသံပါ သွင်းယူနိုင်ခြင်းရှိ။မရှိ လက်ရှိသွင်ယူထား၊ မထား
-DVR တွင်လက်ရှိ အနေအထားအရ ပထမဆုံး Video သိမ်းဆည်းထားသည့်အချိန်
- DVR အတွင်ရှိ Hard Disk Storage ပမာဏ
- Storage Over Write ပြုလုပ်ထားခြင်း ရှိ။မရှိ
(ပြုလုပ်ထားပါက Over Write ဖြစ်ရန် သတ်မှတ်ထားသည့် အချိန်ကာလ Eg- 7 day or 30 days )

- DVR ပါတဲ့ System settings ဖြစ်သည့် -
Image Video quality (i.e. high, medium, low)
Frames per second
Recorded image/frame size (e.g. 320 x 240)
Alarm , motion trigger settings for cameras
DVR firmware version

- *System logs (Important)*
Camera ဖြင့်သော်လည်းကောင်း / DVR အမျိုးအစားအရ Log File Save ခြင်းဖြင်သော်လည်းကောင်း ရယူနိုင်ပါသည်။

- DVR နှင် CCTV Camera များတပ်ဆင်ထားပုံအား ပုံကြမ်း (သို့) Camera မှတ်တမ်းရယူရပါမည်။

(NVR မှ ရယူရာတွင်လည်း နည်းလမ်းသိပ်မကွဲပြားပါ) (LAN/Wireless/DHCP အခြေခံသာလိုအပ်ပါသည်)

DVR တစ်ခုလုံအားသိမ်းဆည်းခြင်း
========================
DVR တစ်ခုလုံအား သိမ်းဆည်းရန်လုံလောက်သည့် အခြေအနေများမှာ

- DVR အတွင်းမှ Video Record များဖျက်ထားသည်ဟု သံသယရှိလျှင်
- အခြားအခြေအနေများဖြင့်ဆက်စပ်ရယူရမည့် အနေအထားရှိလျှင်
- DVR တစ်ခုလုံး သိမ်းဆည်းရမည့် အနေအထားရှိလျှင်
- ကူးယူရမည့် Video Size ပမာဏ အရမ်းများနေလျှင်
- ကူးယူဖို့ပြင်ဆင်ရာတွင် (သို့) ကူးယူနေစဉ် နည်းပညာ အခက်အခဲရှိလာလျှင်
- DVR အား Recovery ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ယူဆလျှင်
- အခြားသာ မသင်္ကာစရာ အချက်အလက်ရှိလာလျှင်

===== Zaw GYI ===========

First Responder Guide

မႈခင္းႏွင့္ဆက္စပ္သည့္ CCTV မွတ္တမ္မ်ားကုိ သိမ္းဆည္းျခင္း

DVR အမ်ဳိးအစားမ်ား
=====================

Stand-Alone Embedded Digital Video Recorder (DVR)
Network Video Recorder (NVR)
Hybrid Digital Recorder
PC Based DVR
Personal Computer (By using Video Recording Software)
Server Based (Eg- Network Attach Storage) (NAS)

ရုပ္ထြက္အေကာင္းဆုံး Video ကုိရယူႏုိင္မွသာ Forensics ျပဳလုပ္ရာတြင္ လြယ္ကူရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ လုပ္ႏုိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ကူးစရာမပါလုိ႕ (Monitor ေပၚက Video ကုိ ဖုန္းျဖင့္ရုိက္ယူျခင္း၊ ဓာတ္ပုံရုိက္ျခင္းမ်ားကုိ မျပဳလုပ္ရပါ) (Resolution က်ဆင္ေစပါသည္)
(မႈခင္းႏွင့္ အေျခအေနေပၚမူတည္ ၿပီး DVR တစ္ခုလုံးရယူႏုိင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုံျဖစ္ပါသည္)

Compression Methods
=====================

CCTV မွရရွိတဲ့ Video နဲ႕ Audio Record ေတြကုိ သိမ္းဆည္းတဲ့ File Formant ကေတာ့ သုံးထားတဲ့ DVR , NVR Type ေတြြအေပၚမူတည္ၿပီး type မ်ဳိးစုံရွိပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာေပၚမွာ တုိက္ရုိက္ ဖြင့္လုိ႕ရတဲ့ type ေတြရွိသလုိ တုိက္ရုိက္ ဖြင့္လုိ႕မရတဲ့ type ေတြလဲရွိပါတယ္။ CCTV Forensics လုပ္တဲ့ေနရာမွာ compression Methods ေတြသိထားရင္ အေထာက္အကူျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။CCTV ကေနကနဦးမွတ္တမ္းတင္လုိက္တဲ့ Video Raw Data က File Size ၾကီးပါတယ္ ဒါ့ေၾကာင့္ Cable/Wireless ေပၚမွာ ပုိ႕လႊတ္ဖုိ႕ေရာ , Data သိမ္းထားဖုိ႕အတြက္ေရာ အခက္အခဲရွိပါတယ္။ ဒီလုိအခက္အခဲမျဖစ္ေအာင္ compression Methods ေတြကုိ အသုံးၿပဳပါတယ္။ ယေန႕လက္ရွိအသုံးအမ်ားဆုံ Compression Methods ကေတာ့ . H.264 ျဖစ္ပါတယ္။,ယခင္ကအသုံးၿပဳေနတဲ့ MPEG-4 , MJPEG ေတြထက္ Video Compression ပုိင္းမွာ ပုိေကာင္းပါတယ္။ Storage ပမာဏ အနည္းဆုံးနဲ႕ Video Quality အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ Compression လုပ္ေပးပါတယ္။ Transmit ပုိင္းမွာလဲbandwidth (bit rate ) အနည္းဆုံးနဲ႕ transmit လုပ္ေပးပါတယ္။

CCTV Record ျပဳလုပ္ရန္ လုိအပ္ေသာပစၥည္းမ်ား
=====================

Record ယူမည့္ေနရာ၏ CCTV System တပ္ဆင္ထားပုံ Hard ware အေပၚမူတည္ၿပီး Record ယူရာတြင္ လုိအပ္မည့္ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ားမွာ

Laptop

Record ယူမည့္ေနရာ၏ CCTV System တပ္ဆင္ထားပုံ Hard ware အေပၚမူတည္ၿပီး လုိ/ မလုိ) Eg .. Lan ေပၚမွကူးယူမည္ဆုိလွ်င္လုိအပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ားျဖင့္သည့္ DVD
USB Or Wireless Mouse / Keyboard , Lan Cable , Power Extension / Marker Pan မ်ားလုိအပ္ပါသည္။

USB Extension

အခ်ဳိ႕ DVR မ်ားတြင္ Mouse (or) Wireless Mouse တပ္ဆင္ရန္ USB Port တစ္ခုသာပါ၀င္ပါသည္) DVR တြင္ USB Port တစ္ခုသာပါရွိလွ်င္ Memory Stick ျဖင့္ကူးယူမည္ဆုိပါကUSB Extension လုိအပ္ပါသည္။

External Hard Disk (or) USB Stick (Minimun 16 GB ( ကူးယူမည့္ အခ်ိန္ေပၚတြင္မူတည္ပါသည္ (HD CCTV Record 1 နာရီစာသည္ 1.5 GB မွ 2 GB ၾကားတြင္ရွိပါသည္။)

လုိအပ္လွ်င္ DVR အမ်ဳိးအစားကုိၾကည္ၿပီး Mobile Data ဖြင့္ၿပီး
Google မွာ DVR Specification ကုိရွာပါ။

CCTV Record ရယူျခင္း
=====================

မွဳခင္းျဖစ္ရပ္အားရွင္းလင္စြာျမင္ႏုိင္သည့္ Camera Channel အားေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ ဆက္စပ္ႏုိင္သည့္ ျမင္ကြင္း Channel မ်ားအားေရြးခ်ယ္ျခင္း
(Physical CCTV တပ္ဆင္ထားပုံအရ ကြဲျပားႏုိင္ပါသည္) (တစ္ေနရာတည္မွ မဟုတ္ပဲ အျခားေနရာမ်ားမွ CCTV Record မ်ားပါလုိအပ္ႏုိင္ပါသည္)

DVR System Information
(Eg. DVR တြင္တပ္ဆင္ႏုိင္ေသာ Channel ။ လက္ရွိတပ္ဆင္ထားေသာCamera အရည္အတြက္။ DVR ထဲတြင္လက္ရွိ သိမ္းဆည္းထားေသာ Channel အရည္အတြက္။System Login PassWord (admin/user)။

မိမိလုိအပ္ေသာ Record သည္ DVR Record ထဲတြက္ရွိမရွိ။ မႈခင္းေပၚမူတည္ၿပီး ရယူရမည့္ Record ေန႕ရက္ အခ်ိန္အတုိင္းအတာ (မွ- ထိ)

Record ရယူမည့္ Video အား USB/External Hard Disk/DVD or Laptop အတြင္းသုိ႕ ကူးယူမည့္နည့္လမ္း / File Type

- ကူးယူရာတြင္ DVR Setting မွ Compression Methods အားမေျပာင္းလဲဘဲ လက္ရွိCompression Methods ျဖင့္သာ ကူးယူရပါမည္။ Resolution ေကာင္းေစရန္အတြက္ Compression Methods မေျပာင္းလဲရပါ။
(Save ထားေသာ Video ေပၚတြင္ သက္ေရာက္မႈမရွိပါ Documented တြင္သာ မွတ္တမ္းထားရမည္ျဖစ္ပါသည္)

- USB Stick ျဖင့္ကူးယူမည္ဆုိပါက USB Stick အား Fomant ခ်ၿပီးမွ ကူယူရပါမည္။ USB Stick မေကာင္းလွ်င္ အခ်ိန္ၾကာပါသည္။

Documented ျပဳလုပ္ရမည့္အခ်က္မ်ား
=====================
-DVR Location Address (ph No, Etc ... )
- DVR အမ်ိဳးအစား
-DVR model, and serial number
-DVR password & username(s)
-ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ Camera အရည္အတြက္ ၊ တပ္ဆင္ႏုိင္ေသာ Camera အရည္အတြက္
- DVR တြင္ေပၚေနသာ အခ်ိန္ႏွင့္ လက္ရွိ အခ်ိန္ ကြားျခားျခင္း ရွိ။မရွိ
(ကြာျခားပါက DVR မွ အခ်ိန္အား မေျပာင္းလဲဘဲ လက္ရွိအခ်ိန္ႏွင့္ကြာျခားမႈအား မွတ္သားပါ)
- DVR တြင္ အသံပါ သြင္းယူႏုိင္ျခင္းရွိ။မရွိ လက္ရွိသြင္ယူထား၊ မထား
-DVR တြင္လက္ရွိ အေနအထားအရ ပထမဆုံး Video သိမ္းဆည္းထားသည့္အခ်ိန္
- DVR အတြင္ရွိ Hard Disk Storage ပမာဏ
- Storage Over Write ျပဳလုပ္ထားျခင္း ရွိ။မရွိ
(ျပဳလုပ္ထားပါက Over Write ျဖစ္ရန္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အခ်ိန္ကာလ Eg- 7 day or 30 days )

- DVR System settings ျဖစ္သည့္ -
Image Video quality (i.e. high, medium, low)
Frames per second
Recorded image/frame size (e.g. 320 x 240)
Alarm , motion trigger settings for cameras
DVR firmware version

- *System logs (Important)*
Camera ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း / DVR အမ်ဳိးအစားအရ Log File Save ျခင္းျဖင္ေသာ္လည္းေကာင္း ရယူႏုိင္ပါသည္။

- DVR ႏွင္ CCTV Camera မ်ားတပ္ဆင္ထားပုံအား ပုံၾကမ္း (သုိ႕) Camera မွတ္တမ္းရယူရပါမည္။

(NVR မွ ရယူရာတြင္လည္း နည္းလမ္းသိပ္မကြဲၿပားပါ) (LAN/Wireless/DHCP အေျခခံသာလုိအပ္ပါသည္)

DVR တစ္ခုလုံအားသိမ္းဆည္းျခင္း
========================
DVR တစ္ခုလုံအား သိမ္းဆည္းရန္လုံေလာက္သည့္ အေျခအေနမ်ားမွာ

- DVR အတြင္းမွ Video Record မ်ားဖ်က္ထားသည္ဟု သံသယရွိလွ်င္
- အၿခားအေျခအေနမ်ားျဖင့္ဆက္စပ္ရယူရမည့္ အေနအထားရွိလွ်င္
- DVR တစ္ခုလုံး သိမ္းဆည္းရမည့္ အေနအထားရွိလွ်င္
- ကူးယူရမည့္ Video Size ပမာဏ အရမ္းမ်ားေနလွ်င္
- ကူးယူဖုိ႕ျပင္ဆင္ရာတြင္ (သုိ႕) ကူးယူေနစဥ္ နည္းပညာ အခက္အခဲရွိလာလွ်င္
- DVR အား Recovery ျပဳလုပ္ရန္ လုိအပ္သည္ဟု ယူဆလွ်င္
- အျခားသာ မသကၤာစရာ အခ်က္အလက္ရွိလာလွ်င္